Vacacións na Terriña, malditas vacacións, maldita memoria e maldito entendemento que che fai calar cando en realidade tes vontade de berrar alto e forte, tanto as alegrías como as penas que che van entrando cando te atopas no medio da terra que te viu nacer pero que o fai todo para que te vaias esquecendo. Difícil de entender, ¿non é?
Este ano atopeime con xente que me veu ver, xente que me veu cumprimentar, xente que torceu os ollos ao verme e xente que xa non me coñecía, tamén atopei xente que eu non recoñecín, os estragos do tempo non deixan no seu sitio nin as pedras.
O día de Nosa Señora fun a “sesión vermuth” (antes bailas da misa), unha restra de lembranzas estrañas viñeron invadir o meu maxín e observei como extasiado a mestura de pasado con presente como se foran imaxes que sobrepós en transparente e que mesturan cores e brilos facéndoche un rico « entramado » que é incomprensible para os que nunca viviron as túas experiencias pero tan crariño para ti que fuches actor, activo ou pasivo, do acontecer que che marabilla.
Estando en estes encrucilladas intelectuais, sentín unha man pesada que se pousou no meu ombreiro, cando rexín para ver quen era decateime que era Indalecio do Sarillo, que facía uns trinta anos que non vía pero que recoñecín de contado, era cuspidiño a seu avó cando eu era neno.
Deille un abrazo e case non puiden conter a compostura lembrando as trangalladas que fixemos xuntos cando mociños.
– ¿E logo que, Miudo? ¡canto tempo!
– Pois xa ves Sarillo. Tirando pola burra.
Instintivamente fómonos indo cara o chiringuito do Barrigas e pedimos uns cubatas, de ron, como facíamos de aquelas.
Falamos de Enrique de Antón, que era da miña quinta e xa fai uns anos que morreu e, de fío en agulla, tamén falamos de Manolo dos Caseiros que morrera en un accidente.
Contoume que esa morte fíxolle mudar todos os seus esquemas.
– ¿E iso?
– Pois mira ti ¿lémbraste das discusións que tíñamos cando ti viñas da Coruña coa cabeza chea de paxaros, falándome de non sei que merda de revolución e todas esas trangalladas?
– ¡Home! Eran cousas da historia, eu recoñezo que daba medo coas miñas ideas na época pero tamén tes que recoñecer que ti eras un reaccionario de carallo.
– Pois xustamente, agora recoñezo que tiñas moita razón.
Aloulado fiquei con o que viña de escoitar, fiquei serio ollando para el e supoño que puxen cara de parvo e o Sarillo continuou explicando.
– ¡Mira ti o que é a vida! Sempre votei para a dereita, até militaba cos do PP facendo as campañas porque me parecía que eran os que mellor miraban por nos…
– ¿Sabes? eu sempre fun teu amigo a pesar das diferencias ideolóxicas porque ti eras un home de palabra e valente (interrompín eu)
– Pois o día do accidente de Manolo dos Caseiros lembreime moito de ti e acendeu como unha luz na miña mioleira.
– ¡Vaia home! Dixen eu con un aire curioso e mostrando as miñas ansias por coñecer as razóns de tamaña metamorfoses política no peito de aquel home.
– ¡Si home! ¡Mira! ¿Ti xa sabes que foi o rapaz do Rabelo que bateu con el cando viña polo Tarroal co tractor?
– Si, si, xa mo dixeron.
– Eu ben sei que foi un accidente que lle pasa a calquera e non sei de quen é a culpa. O feito é que o Caseiro viña no coche co seu fillo e este viuno morrer esmagado. A noticia estendeuse e a xente toda da parroquia acudiu cara o lugar do accidente xuntándose unha boa morea de curiosos…
– Non era para menos, dadas as circunstancias, dixen eu.
– Seguro que non, pero alí, vendo aquel drama, decateime de canto esta sociedade está podre polo carto, pola codicia humana e pola estupidez que nos cega e que nos fai cada vez mais inhumanos.
Abraiado estaba ficando eu, non daba creto ao que estaba escoitando da parte de un home de 54 anos, intimamente convencido de que a salvación do mundo estaba nos valores esenciais do mercado, virme con un discurso de isa índole, cousas vin en esta vida, pero iso faltábame por vivir.
– Non entendo que ten que ver a morte do Caseiro co teu cambio de estratexia política tan espontáneo.
– ¡Déixame rematar home, que sempre fuches un inquedo!
– Perdoa, prosigue.
– Pois maxina a situación: o Caseiro estaba morto no coche, algúns tentaban de sacalo de entre as latas, o rapaz ca cabeza baixa, sen se decatar aínda do que lle acontecía, alguén tentaba de localizar as fillas e a viúva estaba completamente soa arrimada a un carballo e… ¿a que non sabes a quen lle ían dar a man e compadecerse moitos veciños? ¿Calquera diría que a viúva, non?
Parou un pouco, como para coller folgos e respirar e proseguiu visiblemente emocionado:
– Pois non, meu amigo, ían todos darlle a man ao Rabelo e moitos dos paifoques dicían para el: Oes, se che fan falla cartos, conta comigo eh. Se viras en ese momento que noxo me entrou. Non porque lle vaian dar a man ao home que é humano pero que nen sequera teñan unha palabra de agarimo e de compasión para a familia do defunto, resultoume insoportable e dígoche que aquela noite non puiden pechar ollo.
En un xesto instintivo, vendo a honestidade e escoitando aquelas verbas manifestamente saidas do corazón, toqueille o lombo a modo de calmante e deille esa mirada que resume mil palabras do que un sinte. El proseguía:
– O Rabelo daba as gracias e dicía: ¡Non home, de esta habemos de saír! ¿Que ía dicir el? Non cabe dúbida que cada un ten que defenderse el amais a súa familia, pero se non coñecera eu diría que o morto era o seu pai e que a viúva era unha asasina.
Indalecio estaba moi emocionado e pouco a pouco foise calmando.
– Isto aínda non llo contei a ninguén e alégrome de poder falalo contigo porque sei que entendes a miña cólera.
– ¡Sabes que si! Dixen eu mentres el remataba
– Despois de asistir a iso, de alí a dous días vin ao rapaz do Rabelo guiando no tractor coma un piloto de fórmula un, como se a morte de un home fose un trofeo a colgar na parede… ¡Putos cartos de merda!…
Mentres dicía iso as unllas espetábanselle na palma da man e Carme de Boiro veume saudar, a orquestra tocaba unha pachanga e o mundo continuaba de andar arredor.
– Vémonos Indalecio.
– ¡Si Chucho, non marches sen vir a verme!
Nota: por razóns que o estimado lector comprenderá, non era Indalecio do Sarillo (nome ficticio) nin tampoco se trata de buscar culpables ou inocentes en este drama, é so dar parte de ista conversa comigo e secadra até soñei o que aquí relato… estas ideas anarquistas van rematar comigo.