Coidado neniño que as experiencias primeiras marcarán o teu fado. Sin querer.
Amariño tiña 6 anos, era un neno coa cabeza chea de paxariños.
Todo lle interesaba, en especial a natureza, as volvoretas que, coma tolas, andaban de un sitio para outro. Nunca comprendiu porque voaban sin rumbo aparente, nunca en liña dereita, á deriva…
Xa ía coas vacas, cando non tiña escola, seu pai nunca quixo que fallara, tivo sorte, os seus veciños ían chamar nas vacas moito e pouco a escola. Era despistado: un día pasou a tarde a correr tras de un carrizo. Os carrizos eran moi astutos, voaban pequenas distancias e apousaban. Amariño, pensando que estaban cansos e que logo non terían azos para voar, corria de un lado para outro ate que non lle cabía a alma no corpo a el. Entretido como estaba por coller o carrizo, non se dou conta que as vacas fuxiron e fóronlle comer medio ferrado de trigo aos Chapurros, menos mal que se levaban ben coa casa, pero da tiradura de orellas non se librou.
Labregos curtidos e axudas nos labores.
O pai de Amariño era un home traballador, duro e correoso coma unha pioga, era un gadañeiro respectado e apreciado na parroquia, e mesmo fora de ela, chamábano sempre para coller na herba seca. Amariño ía con el moitas veces, entretíñase e escoitaba atento a conversa dos homes, sempre contaban contos misteriosos e, como el era discreto e tímido, ninguén se decataba da sua presencia, falaban libremente diante de el, o que lle permitía disipar dúbidas sobor de preguntas substanciais da vida que lle interpelaban.
Un día seu pai foi chamado para a herba de Abelardo do Cardenal e Amariño foi con el, colliu un carabullo ao lombo, que maxinaba unha gadaña, e marchaba peito inchado ao carón do pai coma un alferez, intentando que seu pai satisfacera a sua sede de saber.
– ¡Oes papá! ¿porqué os carneiros ten cornos e as ovellas non?
Ao pai doulle a risa pero, a verdade era que el nunca se fixo esa pregunta.
– Supoño que será porque os carneiros ten que turrar uns nos outros.
– E logo ¿porqué os carneiros ten que turrar uns nos outros?.
– Por mor das ovellas meu fillo, por mor das ovellas…
Amariño viu que seu pai xiraba darredor da cuestión e desistiu de seguir interrogando.
Cando chegaron a casa do Cardenal, entraron na eira, o sol despuntaba pola Illa e unha brisa mainiña daba conta da brétema que ainda deixaba uns farrapiños nas brañas.
Saiu Maripepa a porta a recibilos
– ¡Vaia oh! eche boa verdade que os da veira da igrexa, son os últimos a chegar a misa. Entrade, entrade que Abelardo foi axudar aos do Quinto que lles está parindo unha vaca.
Os cruces de miradas que marcan
Amariño reparou en unha nena de, mais ou menos, a sua edade, sentada no chan, que acariñaba un gatiño pequeno no regazo, ela ollaba para el con curiosidade, el, en un xesto de nerviosismo, limpou a nariz con a manga da sua chaqueta de pana, ela erguiuse con unha habilidade desconcertante, botoulle a língua fora e botou a correr, desaparecendo cara a horta co gatiño pendurado debaixo do brazo.
O quero e non quero
Cando Maripepa veu traer o chiculate aos gadañeiros e Amaro foi incher o corno da pedra de afiar de auga ao rego mentras seu pai espetaba a zafra para picar a gadaña e logo sentouse preto del.
Maripepa extendiu unha cunca de chiculate cara Olinda.
– ¡Ala! Olindiña, dalle esta cunquiña ao neno.
Olinda colliu a cunca de mala gana e case lla batiu a Amariño, botándolle a língua fora de novo, pero esta vez con un leve sorriso de complicidade ou de intriga, quizais do feito que Amaro ollaba para ela con cara de pasmón, os movementos bruscos e desairados de Olinda, intrigábano. Ela posuía un relente de reveldía e de viveza de espíritu que desorientaba o seu pequeno entender, Amaro era apousado, interesado polos pequenos detalles, precisaba de tempo para reaxir, partía das pequenas cousas como punto de referencia para chegar ao infindo. Olinda era inqueda, comprendia as cousas globalmente, precisaba de tomar as distancias para poder ver o detalle.
Petar na porta do corazón
A mediodía, para matar o tempo, intuíndo quizais as miradas que de esguello Amaro lle lanzaba a Olinda, Anxelito da Caseta brincaba con el.
– Oes Maneiro, o teu rapaz moito mira para a filla do Cardenal, vai ter que preparar a dote!
Todos se botaron a rir e Amaro, sentíndose descuberto, procuraba un canto onde refuxiar a sua mirada, as faceiras vermellas coma as ascuas da lareira… e mais cando lle dixo:
– O día menos pensado, venche petar na porta.
Amaro agochouse detras de seu pai e as risas ainda foron mais contundentes. Sentiu estoupar o peito cando Olinda se ría tamén mentres daba unha volta facendo que a saia lle dera un remosco darredor da cintura. Amaro quería morrer. Olinda veu ao seu carón e doulle suavemente unha lapada na cara, dou media vota co mesmo donaire con que facía todo o que facía.
Despois de merendar, Amaro, de volta a casa, falaba con seu pai mentras camiñaba, ainda non reposto das emocións que viña de vivir.
– ¿A que edade se vai petar na porta as mozas?
Seu pai mirouno de riba abaixo e mexou a cabeza.
– ¡Válgame deus!
A escola, un paso á frente.
No primeiro domingo de septembro, Amaro foi a festa a casa de Sua avoa e, como era tarde cando a familia regresou, ficou a dormir sendo o seu primo mais vello que o traía cando viña para a escola ó outro día.
A madriña de Amaro veuno buscar un pouco tarde e a mestra fíxeo sentar no banco de diante onde estaban os mais pequenos. Como Amaro cumplia os sete anos no mes de octubro do ano a seguir, ainda non tiña dereito a comenzar aquel ano escolar e prestoulle un libriño para que se entretera.
Ante o interés que Amaro poñía nas leucións que a maestra impartía, cando veu sua madriña, ela preguntoulle se quería ficar e ir para a casa ao mediodía cos outros rapaces ao rematar a escola, a madriña aceptou e así se fixo.
Ao rematar a escola pola tarde, Maruxa do Caseiro que era a maior da escola, veu a casa falar con o pai de Amaro.
– Dixo a mestra que mañán, se quere vostede, Amaro veña a escola e que lle merque unha pizarra, un pizarrillo e un parvulito dende que sexa posible.
O pai de Amaro saiu de noite, con a luz de carburo, buscar o material a cas do Ferreiro de Bazar, e para o outro día o coitado do Amaro, que tanto amaba a liberdade, víase confrontado a primeira responsabilidade social da sua vida, renunciar a correr tras das volvoretas e dos carrizos para encarrillar a sua instrucción.
As consecuencias das emocións fortes
Perante varios anos, en todos os dibuxos e imaxes do libros da escola, no maxín de Amaro via a representación de Olinda. « La vaquera de la Finojosa », Helena de Troia, Cleopatra, a Virxe María, Rebeca, Marie Curie, Rosalía, Inés de Castro…
Amaro non esquenciu nunca aquel día, é posible que se mil anos vivira, mil anos lembraría, e mesmo cando xa esquencera que ollos tiña Olinda, lembraría ese aceno, que para el non fora de desprecio senón unha chamada íntima, a lingua fora e a lapadiña doce na cara…